رابطه خودنظم‌دهی تحصیلی و مسئولیت‌پذیری با اضطراب امتحان دانش‌آموزان دختر

اضطراب امتحان حالت تنشی است که می‌تواند به کاهش عملکرد تحصیلی، ضعف در یادگیری و کاهش سطح نمره‌های درسی منجر گردد. پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه خودنظم‌دهی تحصیلی و مسئولیت‌پذیری با اضطراب امتحان در دانش‌آموزان دختر دبیرستانی انجام شد. طرح پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش‌آموزان دختر شهرستان رشت در سال تحصیلی 94-1393 بود که از میان آن‌ها نمونه‌ای به حجم 128 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند و به مقیاس‌های خودنظم‌دهی تحصیلی (کانل و ریان، 1987)، مسئولیت‌پذیری (کردلو، 1389) و اضطراب امتحان (ابوالقاسمی و همکاران، 1375) پاسخ دادند. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین اضطراب امتحان با نمره کل خودنظم‌دهی تحصیلی و خرده‌مقیاس‌های خودنظم‌دهی درونی و انگیزش درونی رابطه منفی و با خرده‌مقیاس خودنظم‌دهی بیرونی رابطه مثبت وجود دارد (05/0>p). همچنین نتایج نشان داد که بین اضطراب امتحان با خرده‌مقیاس‌های احساس امنیت، حرمت خود، احساس تعلق و مسئولیت‌پذیری (تعهد درونی) رابطه منفی وجود دارد (05/0>p). نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد از میان متغیرهای پیش‌بین خرده‌مقیاس‌های مسئولیت‌پذیری (تعهد درونی)، خودنظم‌دهی درونی و انگیزش درونی می‌توانند به‌طور سلسله‌مراتبی 35 درصد از تغییرات اضطراب امتحان در دانش‌آموزان دختر را به‌طور معنادار پیش‌بینی کنند؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که با تقویت خودنظم‌دهی تحصیلی و مسئولیت‌پذیری می‌توان اضطراب امتحان را مدیریت کرد.